Gure inguruko argia

Argi-kutsadura

Ezkutatu

Argiztapen-iturri artifizialetatik irten eta atmosferan sakabanatzen den gehiegizko argiari argi-kutsadura esaten zaio. Kutsadura-mota horren ondorioz, gaueko zeruan distira handiagoa egoten da, eta horren eraginez izarrak ez dira ondo ikusten, beste hainbat arazorekin batera. 

Airearen Kalitateari eta Atmosferaren Babesari buruzko 34/2007 Legeak honela definitzen du argi kutsadura:  

«Argi-kutsadura»: gaueko argi-distira da, gasetan, aerosoletan eta atmosferan esekita dauden partikuletan argia barreiatzeak eta islatzeak sortutakoa. Gaueko orduen baldintza naturalak aldatzen ditu, eta zeruko objektuen behaketa astronomikoa oztopatzen du. Distira hori bereizi behar da distira naturaletik. 

Argi-kutsadurak uste baino ondorio larriagoak eragiten ditu. Izaki bizidunak, eboluzioan zehar, bizi-erritmoa (bioerritmoa) ziklo astronomikoetara egokitzen joan dira (hala nola egunaren eta gauaren arteko txandakatzera). Hala ere, badirudi arriskua dagoela gizakia berriro bide naturalean sartzeko eta gaua “ezabatuz” bioerritmo horiek aldatzeko. Horrenbestez, argi ikus daiteke argi-kutsadurak ondorio larriak dituela izaki bizidunengan, besteak beste gugan. 

Argi-mailak

Ezkutatu

  • Espazio zehatz bateko argi-kantitateari argi-maila esaten zaio. 
  • Argi-kantitate edo -maila hori lux (lx) unitateetan neurtzen da, eta horrekin argi-mailak era zuzen eta objektiboan neur ditzakegu. 
  • Argi-mailak garrantzitsuak dira; izan ere, maila horren arabera jarduera batzuk egin daitezke edo ez. 
  • Argi-mailaren arabera jarduerak egitean, erosotasuna kontuan hartzeaz gain, gogoan izan behar dugu osasun- eta segurtasun-arloetan ere eragin handia duela. 

Lux eta lumen unitateak

Ezkutatu

Luxa (sinboloa: lx) nazioarteko unitate-sistemaren unitatea da luminantzia edo argiztapen-maila neurtzeko. 

  • Lumen/m² baten baliokidea da. 
  • Fotometrian luminantzia neurtzeko erabiltzen da, argitasun-funtzioaren araberako uhin-luzera desberdinak kontuan hartuz. Giza begiek argiarekiko duten sentikortasunaren eredu estandar bat da. 

Lumena (sinboloa: lm) nazioarteko unitate-sistemaren unitatea da argi-fluxua neurtzeko. Iturri batek igorritako argi-potentzia neurtzeko balio du. 

Desberdintasuna

Ezkutatu

Luxaren eta lumenaren arteko desberdintasun nagusia da luxak kontuan hartzen duela argi-fluxua banatzen den gainazala. 1.000 lumenek, metro karratu baten gainean kontzentratuta, 1.000 luxekin argitzen dute azalera hori. Aldiz, 1.000 lumen 10 metro karratutan banatuz gero, 100 luxeko luminantzia baino ez dute sortzen. Hau da, azalera handiago bat lux-maila berean argiztatzeko, lumen-maila handiagoa beharko da. 

Iturria: Wikipedia